قلع مردگی برد الکترونیکی چیست؟ قلع مردگی در بردهای الکترونیک به معنی آسیب دیدن پایه‌های قلع بر روی برد الکترونیکی می باشد.
قلع مردگی برد الکترونیکی
در واقع قلع مردگی برد الکترونیکی به وجود آمدن یک اتصال غیر مطمعن بین برد و المان های روی برد می باشد. در اثر کارکرد این اتصال سست شده و قطع و وصل می شود. این قطعی ها در ابتدا خیلی جزیی و کوچک بوده و به مرور زمان در اثر افزایش کارکرد افزایش سطح داده تا جایی که به مرور زمان قطع ارتباط به صورت کامل به وجود می آید.
۴ دلیل قلع مردگی برد الکترونیکی
قلع مردگی برد الکترونیکی معمولا به دلایل زیر اتفاق میافتد:
- نوسانات برق
- حرارت بالا
- خطاهای تولیدی
- ضربه خوردن به بردهای الکترونیکی
- زمان کارکرد برد الکترونیکی
- عدم نگهداری صحیح از قطعات الکترونیکی
- لحیم کاری بی کیفیت
۲ راه تشخیص قلع مردگی برد الکترونیکی
- اولین راه تشخیص برد الکترونیکی از نظر ویژوآل یا ظاهری می باشد .
- قطع و وصل شدن اتصالات را با نگه داشتن المان مربوطه بین انگشتان دست خود می توانید بررسی کنید .
به طور کلی قلع مردگی برد الکترونیکی می‌تواند باعث قطع شدن ارتباطات بین قطعات الکترونیکی و برد شود و در نهایت باعث از کار افتادن دستگاه شود. این مسئله باعث آسیب دیدگی خود pcb و یا قطعه متصل روی پی سی بی در آن نقطه می شود حتی به ندرت دیده شده که ارتباط قلع مرده موجب آسیب دیدگی اکثر قطعات روی PCB شده است .
قلع مردگی روی برد الکترونیکی پس از گذشت زمان می تواند ایجاد جرقه های کوچک کرده و در نهایت موجب سوختن پی سی بی در آن قسمت شود که در تصویر زیر نمونه آن را مشاهده می نمایید .
در این قسمت به خرابی برد الکترونیکی بر اثر گرما خواهیم پرداخت
روش های رفع قلع مردگی برد الکترونیکی چیست؟
رفع قلع مردگی یا به اصطلاح Cold Solder Joint در بردهای الکترونیکی یک فرایند کاملا حساسی می باشد که نیاز به دقت بالا و تخصص کافی دارد.
برای رفع قلع مردگی از روش های مختلفی می توان استفاده کرد. بهتر است بدانید نحوه تعمیر در برد های DIP و SMD متفاوت می باشد. برای گرم کردن المان های قلع مرده در مدارهای دیپ می توان از هویه استفاده کرد و برای گرم کردن المان های قلع مرده بردهای اس ام دی باید از هوای گرم استفاده نمود.
مراحل رفع قلع مردگی برد های SMD به صورت زیر می باشد:
رفع قلع مردگی در مدارهای smd نیاز به تکنیک های خاصی دارد. در اینجا به آموزش مراحل رفع قطع مردگی بردهای الکترونیکی خواهیم پرداخت
ابزار و تجهیزات مورد نیاز:
- هویه هوای گرم یا هیتکان
- سیم لحیم با کیفیت
- پنس
- ذره بین
- بررسی اطلاعات: ابتدا با استفاده از ذره بین نقاطی که به نظر می رسد قلع مردگی داشته باشند را شناسایی کنید.
- تنظیم دمای هیتکان: تنظیم دمای هیتکان (بسته به نوع پی سی بی و قلع متناسب با آن)
- حرارت دادن:
– هویه هوای گرم را به نقطه ای که در آن قلع مردگی وجود دارد به آرامی نزدیک کنید و به حالت دورانی بچرخانید تا قلع گرم شود.
– گرم کردن زیر برد مجددا به صورت دورانی - اضافه کردن قلع: اگر قلع قبلی به خوبی ذوب نشده باشد مقداری قلع جدید روی آن استفاده کنید تا اتصال به خوبی میسر گردد.
- اضافه کردن قطعه جدید: اگر قطعه SMD جابجا شده باشد با استفاده از پنس آن را جابجا کرده و در جای مناسب خود قرار دهید.
- سرد کردن: در این مرحله بهتر است اجازه بدهید قلع به آرامی سرد شود تا اتصال محکم و با کیفیتی ایجاد شود.
- تمیز کردن: در صورت نیاز می توانید از تینر برای تمیز کردن برد و یا باقی مانده های قلع یا گرد و غبار روی برد می توان استفاده کرد.
- تست: پس از انجام تمامی مراحل فوق بهتر است مدار را تست نمایید تا از کاکرد صحیح آن اطمینان حاصل نمایید.
با انجام موارد فوق باید قلع مردگی رفع شود. در صورتی که مراحل فوق انجام شود ولی مشکل همچنان وجود داشته باشد یا اگر فکر می کنید مهارت کافی را ندارید بهتر است از تکنسین حرفه ای و متخصص کمک بگیرید.
از مواردی که هنگام برطرف نمودن قلع مردگی باید رعایت کنید :
- از متمرکز کردن حرارت در یک نقطه خودداری نمایید .
- دقت کنید هویه مناسب و به اندازه کافی گرم شده باشد تا قطعه را ذوب نکند و یا باعث از ببین رفتن PCP نشود.
- مدارهای SMD بسیار حساس هستند . بنا براین مراقب باشد تا به سایر قطعات آسیب نرسد.
- استفاده از ابزارهای مناسب می توانند کار شما را آسان تر کنند.
مراحل رفع قلع مردگی بردهای DIP به صورت زیر می باشد
کار با بردهای دیپ نیز حساس هست . زمانی که قصد برطرف کردن قلع مردگی روی برد را دارید سعی کنید تا به قطعات دیگر آسیب نرسانید.
- شناسایی نقاط مشکل دار: ابتدا اتصالات را با دقت بالایی بررسی کنید و نقاطی که به نظر می رسند دارای قلع مردگی هستند شناسایی کنید.
- تنظیم دمای هیتکان: تنظیم دمای هیتکان (بسته به نوع پی سی بی و قلع متناسب با آن)
- حرارت دادن:
– هویه را به پایانه ای که در آن قلع مردگی وجود دارد به آرامی نزدیک کنید و به حالت دورانی بچرخانید تا قلع گرم شود.
-گرم کردن زیر برد مجددا به صورت دورانی - اضافه کردن قلع: اگر قلع قبلی به خوبی ذوب نشده باشد مقداری قلع جدید روی پایانه آن اضافه کنید تا اتصال به خوبی برقرار گردد.
- استفاده از قلع کش: اگر قلع اضافی وجود دارد می توانید با استفاده از قلع کش یا پمپ قلع برای مکش و برداشتن مقدار اضافی قلع استفاده نمایید.
- اضافه کردن قطعه جدید: جابجایی قطعه و قراردادن آن در جای درست خود با استفاده از پنس
- سرد کردن: در این مرحله بهتر است اجازه بدهید قلع به آرامی سرد شود تا اتصال محکم و با کیفیتی ایجاد شود.
- تمیز کردن: در صورت نیاز می توانید از تینر برای تمیز کردن برد و یا باقی مانده های قلع یا گرد و غبار روی برد می توان استفاده کرد.
- تست: پس از انجام تمامی مراحل فوق بهتر است مدار را تست نمایید تا از کاکرد صحیح آن اطمینان حاصل نمایید.